„Od grosika do złotówki” to pierwszy projekt z zakresu edukacji finansowej oraz bezpieczeństwa skierowany do uczniów I etapu kształcenia w szkołach podstawowych.
Jest to dla uczniów klas drugich i trzecich bardzo ważne doświadczenie w dziedzinie samodzielnego podejmowania decyzji o zarabianiu, oszczędzaniu i racjonalnym wydawaniu pieniędzy oraz gospodarowaniu innymi zasobami.
W czasie realizacji projektu doskonalone będą procesy poznawcze, kształtowane prawidłowe nawyki oraz postawy warunkujące sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Wprowadzane będą pojęcia związane z edukacją finansową oraz z zakresu bezpieczeństwa. Posiadane przez uczniów umiejętności wykorzystywania zdobytej wiedzy doskonalone będą podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów życia codziennego w trakcie zabaw i gier dydaktycznych.
Początek szkoły podstawowej to okres, w którym uczniowie otrzymują od opiekunów pierwsze kieszonkowe (np. na kupno przyborów szkolnych, słodyczy). Pojawiają się więc u uczniów nowe doświadczenia w zakresie dokonywania wyboru i podejmowania decyzji o wydawaniu własnych pieniędzy. W związku z tym rodzi się potrzeba przygotowania ucznia do racjonalnego i świadomego dysponowania posiadanymi środkami finansowymi.
Zarządzanie środkami finansowymi wiąże się również z bezpieczeństwem ich przechowywania, dlatego też w programie poruszane będą kwestie szeroko pojętego bezpieczeństwa, nie tylko związanego z finansami, ale również zagadnienia dotyczące bezpiecznych zachowań w różnych warunkach życia dnia codziennego i w sytuacjach nadzwyczajnych.
Jest to również ważny moment z wychowawczego punktu widzenia, ponieważ posiadanie pieniędzy (choćby w postaci kieszonkowego) i ich wydawanie powinno:
budować zaufanie między dorosłym a dzieckiem,
uczyć racjonalnego podejmowania decyzji,
uczyć odpowiedzialności i ponoszenia konsekwencji podejmowanych wyborów.
Treści nauczania zgodne są z założeniami nowej podstawy programowejIndeks górny **. Dzięki temu nauczyciel może włączyć projekt w cykl kształcenia edukacji wczesnoszkolnej. Układ treści ma charakter spiralny, co oznacza, że te same treści występują kilkukrotnie.
Przez integralność, łączy powyższe tematy, uwzględniając potrzeby i zainteresowania uczniów, a także wychodzi naprzeciw wymaganiom społecznym i ekonomicznym otaczającego świata. Zastosowana zasada korelacji treści kształcenia umożliwia uczniom całościowe postrzeganie zarówno przyczyn sformułowanych problemów, jak i sposobów ich rozwiązywania.
Warunkiem powodzenia uczniów w pracy szkolnej jest systematyczność w nauczaniu. Program „Od grosika do złotówki” posiada planowy, logicznie uporządkowany układ treści. W ciągu całej „galaktycznej podróży” uczniowie będą zdobywać wiedzę w obrębie poszczególnych tematów, przygotowanych w ten sposób, aby nowe wiadomości opierały się na treściach już opanowanych.
Projekt „Od grosika do złotówki” jest otwarty na inwencję, kreatywność i pomysłowość nauczyciela. Daje możliwość indywidualizowania nauczania z uwzględnieniem potencjału dzieci i ich zdiagnozowanych potrzeb.
Pakiet edukacyjny „Od grosika do złotówki” jest wyposażony w materiały dydaktyczne do prowadzenia zajęć (scenariusze zajęć dla nauczyciela), propozycje zadań, zabaw, ćwiczeń oraz gier zamieszczonych w części „Konta edukacyjne”. Nauczyciel ma także do dyspozycji materiały dydaktyczne zamieszczone na stronie internetowej Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości www.junior.org.pl.
Projekt edukacyjny „Od grosika do złotówki” został skonstruowany tak, by sposób przekazywania podstaw wiedzy z zakresu gospodarowania finansami oraz kształtowania umiejętności, nawyków i postaw uczniów był dostosowany do naturalnej w tym wieku aktywności. Dzieci w wieku 7‑9 lat potrafią już mówić o swoich potrzebach i osiągać założone cele. Ponadto są swobodne i kreatywne. Chętnie uczą się i poznają nowe obszary wiedzy poprzez działanie, badanie oraz udział w symulacjach i zabawach ruchowych.
Realizacja projektu trwa 10 miesięcy, w trakcie których uczniowie, podróżując po planetach z Grosikiem, poznają podstawy edukacji finansowej. Zdobywają wiedzę, kształtują umiejętności i nabywają doświadczenia potrzebne im do samodzielnego, bezpiecznego podejmowania decyzji o formie oszczędzania i racjonalnego gospodarowania własnymi zasobami. Dokumentują realizację poszczególnych zadań i swoich osiągnięć w „Dzienniku podróży”.
W trakcie galaktycznej podróży nauczyciel będzie realizował założone zadania dydaktyczne. Wraz z uczniami odwiedzi następujące planety: Grosik, Portfelik, Skarbonka, Zabawka, Parasol, Złotówka. Przygotuje Grosikową majówkę, posłucha Grosikowych wspomnień, przeanalizuje Grosikowe oszczędzanie i zorganizuje Grosikowe wędrówki.
Realizacja projektu oparta jest na zastosowaniu metod i technik aktywizujących polegających na:
zabawach,
działaniu,
przekazie słownym,
samodzielnym doświadczaniu,
grach dydaktycznych,
spontanicznej, swobodnej aktywności dziecka,
obserwacji i pomiarze,
samodzielnym dochodzeniu do wiedzy,
uczeniu się przez odkrywanie,
twórczym rozwiązywaniu problemów.
W pracy z uczniem wykorzystywana będzie również naturalna potrzeba ruchu dziecka.
Dobór tematyki, na podstawie której nauczyciel zrealizuje zadania, np. w zakresie kształtowania umiejętności czytania, pisania czy podejmowania decyzji, na tym etapie edukacji jest pozostawiony w dużym stopniu do decyzji nauczyciela. Ponieważ w zajęciach prowadzonych w edukacji wczesnoszkolnej nie ma wyodrębnionych przedmiotów nauczania, nauczyciel dostosowuje czas zajęć i przerw do aktywności uczniów.
Projekt ma wzbogacić i uzupełnić wybrany przez nauczyciela program nauczania. Ma ułatwić realizację takich zadań, jak:
wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę, sprawności i umiejętności w posługiwaniu się pieniędzmi i ich liczeniu,
dostarczenie uczniom wiedzy z zakresu gospodarowania pieniędzmi,
zainteresowanie uczniów problematyką finansów rodziny,
zachęcanie uczniów do określania własnych upodobań, marzeń, dążeń i ich realizowania,
mobilizowanie uczniów do dokonywania oceny swoich działań,
kształtowanie umiejętności przewidywania skutków zdarzeń,
wychowanie do zgodnego współdziałania z rówieśnikami i dorosłymi,
dostarczenie uczniom wiedzy z zakresu dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.
Zapoznanie uczniów z projektem i Grosikiem – przewodnikiem podróży nastąpi w grudniu, w trakcie jednego dnia zajęć opisanych w scenariuszu wprowadzającym.
Każdy miesiąc ma swój rytm, który wyznaczają kolejne tygodnie. W pierwszym tygodniu, podczas jednodniowych zajęć, nauczyciel wprowadzi dzieci w tematykę zajęć, zgodnie ze scenariuszem nr 1. W drugim i trzecim tygodniu utrwalać będzie wiadomości i umiejętności dzieci, wykorzystując propozycje zadań gier i zabaw zamieszczonych na Kontach edukacyjnych.
W czwartym tygodniu podróży podsumuje zajęcia na danej planecie według scenariusza nr 2. Na zakończenie zajęć, w każdym pierwszym i ostatnim dniu podróży po planecie, nauczyciel wręczy uczniom naklejki ze zdaniami zachęcającymi rodziców do rozmowy z dzieckiem.
Nauczyciel dokonywać będzie bieżącej oceny aktywności uczniów oraz poziomu opanowania przez nich zakładanej wiedzy i umiejętności poprzez analizę wykonywanych zadań, a także zaangażowanie uczniów w konkursach i quizach.
Istotnym elementem projektu jest współpraca z rodzicami w realizacji edukacji finansowej dzieci. Realizację zajęć z uczniami poprzedzi spotkanie nauczyciela z rodzicami. Skierowanie projektu do uczniów pierwszego etapu kształcenia umożliwi skuteczne włączenie i zaangażowanie rodziców w jego realizację, ponieważ właśnie na tym etapie edukacji rodzice starają się uczestniczyć w działaniach swojego dziecka. W czasie spotkania nauczyciel zaprezentuje rodzicom główne cele i zadania projektu, wprowadzi w tematykę zajęć i zaprosi ich do aktywnego włączenia się w realizację edukacji finansowej swoich dzieci.
Rodzice będą pełnić funkcję konsultantów w projekcie. Zadania domowe dzieci wykonywać będą częściowo wspólnie z rodzicami.
Przez cały czas trwania projektu będą prowadzić ze swoimi dziećmi rozmowy na tematy związane z edukacją finansową i z zakresu bezpieczeństwa. Po każdych zajęciach dzieci otrzymają znaczki z napisem „Porozmawiaj ze mną o...”. Będzie to zaproszenie do wspólnej rozmowy na temat omawianych w danym dniu zagadnień. Rodzice mogą także śledzić postępy swojego dziecka, przeglądając jego „Dziennik podróży”, co miesiąc bogatszy o kolejny pakiet tematycznych zadań.
Po zakończeniu całego cyklu zajęć szkolnych nauczyciel w trakcie spotkania z rodzicami podsumuje zrealizowane zagadnienia w tym zakresie. Swoistym podsumowaniem działań szkolnych i domowych będą „Grosikowe wędrówki”, spotkanie środowiskowe dla uczniów, rodziców i zaproszonych gości.