Ćwiczenie 1

Ćwiczenia frazeologiczne

a) Grosik

Wtrącać trzy grosze – wtrącać się w cudze sprawy, w cudze rozmowy
Za grosz (ambicji, rozumu, fantazji) – ani trochę
Nie śmierdzi groszem – nie ma pieniędzy
Ostatni grosz – reszta posiadanych pieniędzy

b) Portfelik

Na każdą kieszeń – dostępne dla każdego
Praca największe bogactwo – praca sama w sobie jest dobrem, nie tylko środkiem do osiągnięcia zysku

Przysłowia:

Praca wzbogaca.
Bez pracy nie ma kołaczy.
Kto ma ręce do pracy, ten się naje kołaczy.
Żadna praca nie hańbi.
Praca tuczy, bieda uczy.
Pieczone gołąbki, nie lecą same do gąbki.

c) Skarbonka

Mieć coś jak w banku – mieć to na pewno, bez wątpienia
Gorączka złota – pogoń za zyskiem, chęć szybkiego wzbogacenia się
Ciężkie czasy – okres kłopotów, niedostatku
Żyć z ołówkiem w ręku – żyć oszczędnie, planując i zapisując swoje wydatki, nie wydawać pieniędzy bez potrzeby
Siedzieć u kogoś w kieszeni – być zależnym od kogoś finansowo, mieć zobowiązania finansowe
Czas to pieniądz – czas jest bardzo cenny, nie należy go marnować
Mieć zaskórniaki – mieć jakąś kwotę pieniędzy, która może być przydatna w nieoczekiwanej sytuacji
Trzymać pieniądze na czarną godzinę – być rozsądnym, oszczędzać pieniądze na niespodziewane wydatki

d) Zabawka

Kupić kota w worku – kupić coś, czego się dokładnie nie obejrzało
Wyrzucić pieniądze w błoto – kupić coś, co się szybko psuje lub coś bezużytecznego
Korzystny zakup – kupić coś potrzebnego, dobrej jakości, za dobrą cenę
Kupić coś za psie pieniądze – kupić coś bardzo tanio
Chcieć gwiazdkę z nieba – mieć marzenia niemożliwe do zrealizowania, chcieć zbyt dużo
Obiecać złote góry – obiecać i nie dotrzymać słowa
Mieć tyle, co kot napłakał – mieć niewiele, bardzo mało

e) Grosikowa majówka

Majówka – wiosenna wycieczka za miasto (piknik)
Zgoda buduje, niezgoda rujnuje – lepiej żyć w zgodzie
Siedzieć u kogoś w kieszeni – być zależnym od kogoś finansowo, mieć zobowiązania finansowe

f) Parasol

Trzymać się za kieszeń – rozsądnie wydawać pieniądze w trudnej sytuacji finansowej
Pójść na rękę – pomóc, ułatwić, udogodnić coś komuś, uwzględnić czyjeś życzenie
Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło – uczymy się na błędach, w każdej sytuacji możemy dostrzec coś dobrego
Mieć węża w kieszeni – być skąpym
Mieć dziurawą kieszeń – być rozrzutnym
Dostać po kieszeni – ponieść straty finansowe
Na każdą kieszeń – dostępne dla każdego

g) Grosikowe wspomnienia

Mieć węża w kieszeni – niechętnie wydawać pieniądze, być skąpym lub nazbyt oszczędnym
Studnia bez dna – potrzeby nie do zaspokojenia
Fortuna kołem się toczy – raz jest dobrze, innym razem jest źle

h) Grosikowe oszczędzanie

Pieniądze przeciekają przez palce – tracimy pieniądze, marnujemy je
Mieć dziurawą kieszeń – źle gospodarować pieniędzmi
Żyć z ołówkiem w ręku – gospodarować bardzo oszczędnie, liczyć każdy wydawany grosz, planować wydatki
Pójść z torbami – bardzo zbiednieć
Mieć dom na głowie – zajmować się domem
Klepać biedę – być biednym, żyć w niedostatku, w ubóstwie
Znaleźć żyłę złota – znaleźć wymarzony interes, źródło wielkich dochodów

i) Grosikowe wędrówki

Uderzać kogoś po kieszeni – zmusić do nieoczekiwanych wydatków
Rozmieniać się na drobne – zajmować się kilkoma rzeczami naraz
Do nas świat należy – jeśli zechcemy, to możemy wiele osiągnąć
Lepszy wróbel w garści, niż gołąb na dachu – lepszy mały zysk, lecz pewny, niż wielki, ale niepewny

j) Złotówka

Zarobić grube pieniądze – zarobić dużo pieniędzy
Spać na pieniądzach – mieć bardzo dużo pieniędzy
Żyła złota – źródło wielkich dochodów
Pójść z torbami – bardzo zbiednieć
Dostać po kieszeni – ponieść duże koszty, mieć straty niezależne od własnego gospodarowania
Słona cena – wysoka cena
Klepać biedę – być biednym, żyć w niedostatku, w ubóstwie
Zastaw się, a postaw się – zapożyczyć się i ugościć innych, aby pokazać swoje „bogactwo”. Gościnność i szczodrość w podejmowaniu gości powinna być należyta, stąd „postaw się”, nawet jeśli oznacza to konieczność zadłużenia się, oddania w zastaw swojego majątku

Ćwiczenie 2

Grosikowa krzyżówka

Nauczyciel podaje uczniom wyraz, np. złotówka, grosik, oszczędzanie, wakacje, itp. Zadaniem uczniów jest utworzenie krzyżówki tematycznej. Wyrazy wpisane w krzyżówkę powinny kojarzyć się z tematem dnia. Uczniowie mogą pracować indywidualnie bądź w grupach. Każda grupa może otrzymać taki sam wyraz lub inny. Utworzone krzyżówki można wyeksponować w sali.

Ćwiczenie 3

Grosikowe domino

Nauczyciel przygotowuje karty z obrazkiem i napisem, np. obrazek przedstawiający złotówkę – napis „banknot”, obrazek przedstawiający 10 złotych – napis „planeta”, obrazek przedstawiający planetę – napis „bankomat”, itd. Zadaniem uczniów jest ułożenie kart wg zasad gry domino.

Ćwiczenie 4

Grosikowe rebusy

Podczas zajęć można układać rebusy oraz wykorzystać te, które są zamieszczone w „Grosikowych gazetkach” na stronie internetowej Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości www.junior.org.pl.

Ćwiczenie 5

Grosikowe skojarzenia

Uczniowie siedzą w kole. Nauczyciel podaje wyraz, np. bank i skojarzenie do tego wyrazu. Zadaniem uczniów jest podać, we wskazanej kolejności, skojarzenia do wyrazu zaproponowanego przez nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Grosikowe zagadki

Jest wybity na rewersie monety i wydrukowany po obu stronach banknotu. (nominał)
Możesz nim płacić z towary i usługi. (pieniądz)
Na nim znajduje się orzeł. (awers)
Tylna”strona monety, zwana potocznie w Polsce reszką. (rewers)

Ćwiczenie 7

Grosikowy głuchy telefon

Uczniowie siedzą w kręgu. Na sygnanł wyznaczony uczeń podaje osobie siedzącej obok „na ucho” wyraz związany z tematem dnia. Kolejne osoby przekazują sobie wyraz w taki sam sposób, a ostatni uczestnik podaje hasło na głos.

Ćwiczenie 8

Grosikowy promyk uśmiechu

Zabawa typu „Iskierka przyjaźni”

„Wysyłam do was grosikowy promyk uśmiechu, niech powróci do mnie w pośpiechu”.

Ćwiczenie 9

Jak powstają monety?

Uczniowie mogą przeczytać artykuł na stronie: http://www.skarbiecmennicy.pl/proces‑produkcji.html

Ćwiczenie 10

Jaki jest Grosik?

Nauczyciel mówi początek zdania, a dzieci dopowiadają zakończenie.
Grosik jest…
Grosik lubi…
Grosik nie lubi…
Grosik podróżuje…
Propozycje zdań do uzupełnienia mogą podawać także dzieci.

Ćwiczenie 11

Jaki jest Grosik 2?

Uczniowie zapisują na kartce imię Grosika pionowo, drukowanymi literami. Ich zadaniem jest dopisanie poziomo cech Grosika w sposób podany w poniższym przykładzie.

G ospodarny
R ozsądny
O szczędny
S krupulatny
I nteligentny
K ulturalny

Ćwiczenie 12

Podaj dalej

Nauczyciel zapisuje lub wiesza na tablicy zdania: Gdzie chciałbyś pojechać na wakacje? Jakie trzy przedmioty zabrałbyś ze sobą? Uczniowie zapisują lub rysują na kartkach samoprzylepnych odpowiedzi. Dobierają się w pary i rozmawiają o tym, co napisali oraz wymieniają się karteczkami, tworząc kolejne pary, w których dzielą się informacjami wcześniej uzyskanymi od kolegów. Na zakończenie uczniowie przyklejają karteczki do kartonu zatytułowanego „Nasze plany wakacyjne”. Nauczyciel podsumowuje zabawę, informując dzieci, że np. czworo dzieci chce pojechać w góry, ośmioro nad morze, troje nad jeziora, pięcioro na wieś, itd.

Ćwiczenie 13

Rodzinne śniadanie

Uczniowie słuchają opowiadania i wypowiadają swoje opinie o postępowaniu jego bohatera.

Rodzice Grzesia ciężko pracują przez cały tydzień, aby zarobić na konieczne wydatki. Posłuchaj opowiadania, a dowiesz się, w jaki sposób pomaga im Grześ.

Był niedzielny poranek. Grześ obudził się bardzo wcześnie. Rodzice jeszcze spali. Postanowiłprzygotować dla nich śniadanie. Zrobiłsmaczne kanapki z serem i wędliną oraz sałatkę warzywną. Dla rodziców zaparzyłpyszną herbatę, a dla siebie przygotował kakao. Rodzice z apetytem zjedli śniadanie przyrządzone przez ich syna. Byli mile zaskoczeni. Powiedzieli, że będzie im przyjemnie, jeśli częściej będzie im sprawiałtakie niespodzianki.

Ćwiczenie 14

Skrzynia pytań

Nauczyciel stawia skrzynię lub pudełko na biurku. Uczniowie zapisują na kartkach pytanie, które chcieliby zadać Grosikowi. Kartki wrzucają do skrzyni. Uczniowie kolejno podchodzą do skrzyni, losują po jednej kartce, odczytują na głos pytanie i udzielają odpowiedzi. Po odczytaniu wszystkich pytań nauczyciel zapisuje trzy wybrane pytania na tablicy, a uczniowie przepisują je do zeszytów.

Ćwiczenie 15

Sposoby zabezpieczania pieniędzy

Aby określić autentyczność banknotu, należy zwracać uwagę na:

– wymiary banknotu,
– rodzaj papieru,
– kolor papieru i zasadnicze kolory banknotu,
– rozmaite zabezpieczenia:

znak wodny,
nitkę zabezpieczającą,
obecność określonych fragmentów banknotów widocznych w promieniach UV,
obecność uzupełniających się obrazów widocznych pod światło,
obecność elementów ikonograficznych widocznych pod określonym kątem,
użycie specjalnych, zmieniających kolor farb,
obecność charakterystycznych cech graficznych,
obecność oznaczeń dla niewidomych,
hologramy,
zabezpieczenia z wykorzystaniem folii,
druk wklęsły,
zabezpieczenia do odczytu maszynowego.

Ćwiczenie 16

Zgadnij, co to za słowo? – układanka literowa

Uczniowie w grupach wchodzą w rolę ludzi niemych. Nie wolno im ze sobą rozmawiać. Na kartkach otrzymują litery, które muszą ułożyć ze swoich ciał lub szarf w wyznaczonej kolejności. Pozostałe grupy odgadują wyraz, który powstał.

Ćwiczenie 17

Znaczenie pieniędzy w życiu rodziny

Informacje uzyskane od rodziców na temat roli pieniędzy w życiu ich rodziny uczniowie zapisują na karteczkach i przedstawiają przy pomocy metody „Promyczkowe uszeregowanie”. Przykłady: opłata świadczeń, wyjazdy, kupno produktów spożywczych, książek, środków czystości, lekarstw, hobby, itp.

Ćwiczenie 18

Grosikowe rymowanki
do bloku tematycznego Grosikowa majówka

a) Planetę jedną mamy,
więc wszyscy o nią dbamy.

b) Dbam o zdrowie i urodę,
więc jadę nad wodę.

c) Powiedz siostrze, powiedz bratu:
„Razem ze mną drzewa ratuj”.

d) Posprzątaj szkło i gazety.
Usuń też inne śmieci.
Gdy w okolicy będzie czyściutko,
ani Tobie ani zwierzętom nie będzie smutno

e) Gdy nie jeździsz samochodem,
dbasz o swoje i innych zdrowie

f) Trując Ziemię, powietrze i wodę,
niszczysz swoje życie i naszej planety urodę.

Ćwiczenie 19

Prace uczniów nagrodzone w konkursie „Grosikowe rymowanki”

a) Bez tytułu

Każdy z klasy to wie, że oszczędzać opłaca się.
Segregować, zbierać śmieci, tak powinny wszystkie dzieci.
Wrzucać do skarbonki forsę, to jest przecież bardzo proste.
Wody nie lać też litrami, każdy tu się zgodzi z nami.
I ubranek też nie brudzić, żeby podobnym być do ludzi.
Wszystkie owe zalecenia wypędzają ze mnie lenia,
I sprawiają, że życie się nam lepiej plecie.

Jaś Horbaczewski
Łódź, Szkoła Podstawowa nr 137
nauczyciel: Jolanta Cieślak

b) „Grosik i oszczędzanie”

Grosik uczy nas,
że oszczędzania nadszedł czas.
Wyłącz światło, zakręć wodę,
oszczędzanie weszło w modę.
Kupuj co potrzeba, nie słuchaj reklamy,
i nie wyciągaj pieniędzy od taty i mamy.

Piotr Skała
Szczecin, Szkoła Podstawowa nr 53
nauczyciel: Marzenna Dębniak

c) „Konto Dziadka”

Założył Dziadek konto, oszczędzać postanowił,
więc grosik do grosika skrupulatnie złożył.
Wkrótce się okazało, że było tego mało.
Rodzinę Dziadek zwołał i tak zawołał:
„Od dzisiaj oszczędzamy, pieniędzy mało mamy.
Babciu, oszczędzaj wodę!
Synu, za sobą światło gaś!
A ty mój wnuku, z makulaturą do skupu!”
Rachunki wnet zmalały, a konto ciągle rosło,
i tak rodzinę całą wzbogacić się dało.
I Wy kochani moi przykład weźcie z nas,
aby ta nauka nie poszła w las.

Michał Kolczok
Tarnowskie Góry, Zespół Szkół nr 2
nauczyciel: Joanna Policht

d) „Mamo, tato, ja oszczędzam”

Dzisiaj wcześnie wstałam
i tak sobie rozmyślałam,
że pieniążki ważna rzecz,
każdy chciałby ich dużo mieć.
Co tu zrobić, żeby ich wiele zdobyć?
Pomysłów dużo by się miało,
ale pieniążków wciąż za mało.
Mamo, tato pomóżcie mi, bo pieniądz wciąż mi się śni.
Chciałabym oszczędzać, ale nie wiem jak,
może od grosika do złotówki, to jest dobry znak?
Dzisiaj wodę zakręciłam,
kieszonkowe zaoszczędziłam,
o przyrodę zadbałam,
ptaki resztkami dokarmiałam
i o swoim zdrowiu też nie zapomniałam.
Mamo, tato, ja oszczędzałam.

Patrycja Zamożniewicz
Łódź, Szkoła Podstawowa nr 109
nauczyciel: Małgorzata Osiecka

e) „Od grosika do złotówki”

Był sobie Grzesiu mały, którego się pieniądze nie trzymały.
Raz przyszła do szkoły pani Ania, nauczyć dzieci oszczędzania.
Był to program krótki „Od grosika do złotówki”.
Poznaliśmy monety, banknoty i jak nie wpadać w kłopoty.
Jak oszczędzać i wydawać, bo to bardzo ważna sprawa.
I wreszcie ten Grzesiu z głupoty nie popadał w finansowe kłopoty.
A to wszystko przez małego grosika, który ze szczęścia koziołki fika.

Szymon Radziszewski
Ostrów Wielkopolski, Szkoła Podstawowa nr 9
nauczyciel: Bożena Niklewicz

f) „Od grosika do złotówki”

Od grosika do złotówki, wie to duży i malutki,
że oszczędzać ważna rzecz, możesz przez to wiele mieć.
Zamiast wydać na łakocie, wrzuć do świnki, bardzo proszę!
Każdy grosik, albo dwa, swoje miejsce tutaj ma.
Mama z tatą konta mają i tam dzielnie oszczędzają,
a ja z bratem każdy grosz wrzucam śwince przed sam nos.
A gdy już dorosnę, pójdę w ślady mego taty,
poznam, co to małe raty i dobrze oprocentowane lokaty.

Julia Karczewska
Rumia, Szkoła Podstawowa nr 6
nauczyciel: Alicja Kepke

g) „Oszczędzam już od rana”

Wczoraj bardzo wcześnie wstałam,
rodzice spali, a ja już oszczędzałam.
Czy energia to, czy woda,
do oszczędzania jestem gotowa.
Zgaszę światło, kran zakręcę,
znów czyściutkie moje ręce.
Dzięki temu jestem zdrowa,
a skarbonka zapełniona.
Grosik mnie nauczył tego,
że można oszczędzać kolego.
I do tego cię zachęcam.
Mamo, tato ja oszczędzam.

Kinga Dzioba
Olsztyn, Szkoła Podstawowa nr 15
nauczyciel: Anna Szachniewicz

h) „Oszczędzanie”

Nauczyłem się oszczędzać na zajęciach w szkole.
Oszczędzam nie tylko pieniądze, lecz też wodę i zdrowie.
Zamiast brać kąpiel, idę pod prysznic,
zużywam mniej wody i też jestem czysty.
Różowa świnka, samochód z porcelany -
to moje skarbonki, które dostałem od mamy.
Wrzucam do nich swoje kieszonkowe
i potem mogę kupić zabawki odlotowe.
Lecz najbardziej lubię zbierać makulaturę.
Dostaję za to pieniądze i chronię naturę.
O pomoc prosiłem babcię oraz dziadka,
pomaga mi nawet pani sąsiadka.

Arek Korczyński
Zielona Góra, Ekologiczna Szkoła Podstawowa nr 22
nauczyciel: Bogusława Liwocha

Następna strona Konto z matematycznymi zabawami

Konto polonistyczne